مهدی نصیری کیست؟ | از مدیرمسئولی کیهان تا مهاجرت به کانادا

رویداد۲۴ |  مهدی نصیری سردبیر اسبق کیهان و از چهره های افراطی جریان انقلابی که این روزها تغییر جهت داده است اخیرا از مهاجرت خود به کانادا خبر داده است. وی ۱۴ بهمن ماه ۱۴۰۳ در طوس، در آرامگاه فردوسی مشهد بازداشت شده بود.  او پیشتر به دلیل اظهاراتش در بی‌بی‌سی درباره لزوم کاهش شکاف از «تاجزاده تا شاهزاده» مورد توجه قرار گرفته بود. 

نصیری تا همین یک دهه پیش اظهارات تندی درباره لزوم بازگشت به تمدن اصیل دینی داشت؛ با اینحال در ماه‌های اخیر به عنوان چهره منتقد در مناظره‌ها شرکت داشت. 

وی از جمله افرادی بود که درباره تمدن مدرن،گفته بود: «بازگشت به تمدن اصيل ديني تا زمان ظهور غيرممكن است، بنابراين پرداخت به اين مظاهر تمدني سخني نادرست است و تا آن زمان بايد كوشيد كه تا حدودی جامعه از سيطره روح مدرنيته رها شود.» بررسی ادعاهای مهدی نصیری در یک دهه گذشته تا حدودی رنگ و بوی دیدگاه‌های انجمن حجتیه را تداعی می‌کرد. اگرچه اکنون به نظر می‌رسد که دیدگاه‌هایش دچار تحول شده است.

نصیری دوران جوانی‌اش را نزد پدرش که فردی مجتهد بود، صرف یادگیری دروس حزوی کرد و تا سال‌ها نیز زاویه خود را با مدرنیته حفظ کرد. تا جایی که او علوم مدرن را ضد دینی خوانده و در مصاحبه‌ای گفته بود: «بر خلاف نظر مشهور كه معتقد به ابعاد مثبت و منفي مدرنيته هستند، اعتقاد دارم كه اسلام با كليت مدرنيته مشكل دارد، چرا كه روح ناسالم حاكم بر آن در تمام ساحات علوم تجربي، انساني ، مهندسي و نيز ساختارهاي معيشتي و آموزشي آن جاري است.» مهدی نصیری را اغلب به عنوان مدیر مسئول پیشین کیهان می‌شناسند. با اینحال چهار سال مدیرمسئولی او در نشریه «صبح» نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. گزارش‌های جنجالی او در نشریه صبح درباره فساد وزیر نیرو و وزیر پست و تلگراف دولت هاشمی رفسنجانی موجب شد تا پایش به دادگاه نیز برسد. اگرچه در نهایت نیز تبرئه شد.

زندگینامه مهدی نصیری

مهدی نصیری متولد ۱۳۴۲ در دامغان است. او در یک خانواده مذهبی بزرگ شد. نصیری در حوزه علمیه دامغان نزد پدرش که خود فردی مجتهد بود، توانست دروس این حوزه را به اتمام برساند. یکسال پس از انقلاب ۵۷، نصیری از دامغان به حوزه علمیه قم رفت. وی در اواسط دهه ۶۰ توانست در کنار تحصیل در حوزه علمیه، به تدریس دروس ادبیات بپردازد و پس از انقلاب پس از دریافت دیپلم خود توانست در رشته الهیات دانشگاه تهران مشغول به تحصیل شود، اما به گفته خودش به دلیل مسئولیت در کیهان و عدم شرکت در کلاس‌ها از دانشگاه انصراف داد. نصیری در حلقه نخستین درس خارج فقه آیت‌الله خامنه‌ای شرکت کرد و از سال ۶۹ تا ۷۳ در این حلقه حضور داشت.

گرایشات مهدی نصیری

مهدی نصیری در اوایل دهه ۶۰ یکی از چهره‌های راست سنتی بوده است. چهره‌‎ای که از قضاه نسبت به اصلاحاتی که جریان خط امامی به آن معتقد بود، زاویه داشته است. 

مهدی نصیری و فعالیت در کیهان

به گزارش رویداد۲۴ مهدی نصیری سال ۱۳۶۵ مشغول به فعالیت در روزنامه کیهان شد، اما همچنان در قم ماند. او پس از یکسال به تهران رفت و سمت دبیر سرویس مقالات روزنامه کیهان را از آن خود کرد. سال ۶۷ نصیری با موافقت سید محمد خاتمی توانست سردبیر روزنامه کیهان شده و سه سال بعد یعنی در سال ۱۳۷۰ با حکم رهبر جمهوری اسلامی مدیرمسئول روزنامه کیهان شود. نصیری تا سال ۷۴ در این سمت باقی ماند، اما در اواسط آن سال از کیهان جدا شد و نشریه‌ای به نام نشریه "صبح" را تاسیس کرد و چهار سال توانست این نشریه را زنده نگه دارد.

بیشتر بخوانید: محسن برهانی حقوقدان منتقد کیست؟

یکی از مقالات جنجالی نصیری در کیهان با عنوان "آفت جامعه اسلامی: خشونت اجتماعی و عطوفت اقتصادی" بود. او در این گزارش به مسائلی نظیر برخورد‌های تند با پوشش مردم پرداخت. مهدی نصیری در آن سال‌هایی که دبیرسرویس روزنامه کیهان بود چندین مقاله در نقد مبانی آیت‌الله آذری قمی منتشر کرد، اما یکی از مقالات جالب توجه وی در روزنامه رسالت در خصوص حیطه اختیارات ولایت فقیه در امر حکمرانی که بعد‌ها کتابی با عنوان زمینه‌های صدور فتاوی امام از سوی انجمن اسلامی معلمان را به چاپ رساند. او در بخشی از اظهاراتش در رابطه با حیطه اختیارات، ولی فقیه می‌گوید: «آقای آذری قمی و طیفی از فقها - از جمله آیت الله خامنه‌ای - حیطه اختیارات، ولی فقیه را در چارچوب احکام اولیه و ثانویه می‌دانستند، اما امام خمینی این اختیارات را به حیطه مصلحت نیز سرایت می‌داد و این مساله باعث بروز اختلافی بین این گروه از فقها با امام خمینی شده بود که البته با اعلام صریح آقای خمینی مبنی بر این که دایره اختیارات، ولی فقیه فراتر از احکام اولیه و ثانویه است، این نزاع جمع شد.»

حضور نصیری در نشریه صبح

مهدی نصیری از روزنامه کیهان استعفا داد و تا سال ۷۹ مشغول به انتشار نشریه صبح شد. یکی از اتفاقات مهم در نشریه صبح دو گزارش در خصوص فساد مالی در وزارت پست و تلگراف و وزارت نیرو در دولت هاشمی رفسنجانی بود. گرچه گفته شده بود که نصیری به دلیل مشکلات مالی نتوانست نشریه صبح را ادامه دهد. در این مدت نصیری بار دیگر به قم بازگشت و مشغول خواندن دروس خارج فقه شد. او همچنین در سال ۱۳۸۰ تا سال ۱۳۸۴ به معاونت سیاسی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه سراسر کشور منصوب شد. پس از پایان دوره فعالیتش در معاونت سیاسی شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، معاونت فرهنگی دفتر رهبر جمهوری اسلامی در امارت را برعهده داشت و تا سال ۱۳۸۸ در امارت ماند. زمانی که در امارت حضور داشت کارشناسی ارشد حقوق خصوصی را از دانشگاه پیام نور را کسب کرد. مهدی نصیری پس از بازگشت به ایران بار دیگر به قم بازگشت و در کلاس‌های درس آیت‌الله وحید خراسانی حضور پیدا کرد. 

نصیری چند گزارش درباره فساد مالی در نشریه صبح منتشر کرد که بسیار جنجال آفرین بود.  با انتشار این دو گزارش محمد غرضی، وزیر پست از نصیری شکایت و نصیری با اتهام تهمت و افترا و نشر اکاذیب راهی دادگاه شد، اما سرانجام توسط هیئت منصفه تبرئه شده و حتی مورد حمایت رهبری قرار گرفت. البته این گزارش منجر به نتیجه نشد و عملاً دادگاهی بابت فساد مالی شکل نگرفت.  ماجرای رسیدگی به فساد در وزارت نیروی دوران هاشمی رفسنجانی هم به همین منوال پیش رفت و هیچ پیگیری‌ای صورت نگرفت.

نصیری و دوگین فاشیست روس در یک برنامه تلویزیونی

الکساندر دوگین یک فیلسوف اورتدوکس مسیحی بود که چند سال پیش به ایران آمد. او از چهره‌های شناخته شده ضد مدرنیته در روسیه به شمار می‌رود. لقب فیلسوف فاشیسم نیز به او داده شده است. مهدی نصیری در یک برنامه تلویزیونی در کنار الکساندر دوگین دو نگرش شیعی و نگرش ارتدوکس مسیحی به مدرنیته را به نمایش گذاشتند. مهدی نصیری بعد از انتشار کتاب معروف خود تحت عنوان اسلام و تجدد نگرش شیعی مخالف مدرنیته را پیگیری کرد. اين بحث اسلام و تجدد و مدرنتيه، مثل يک حجاب است و انسان بايد برسد به فهمي از مدرنيته و بعد از اين فهم است که خيلي از درها باز مي شود براي رسيدن به اسلام. 

انقلاب اسلامي ايران نوعي معجزه و نوعي تغيير مسير حرکت انسان از مسير انحطاط است. منظورم از انحطاط، مدرنيته و غرب زدگي و آلودگي به غرب است. منظورم همان غرب زدگي است که احمد فرديد از آن سخن گفته است.

نصیری اوپوزوسیون

جالب است که او این روزها خودش را به نیروهای اپوزوسیون نزدیک می‌داند. برخی معتقدند که نصیری در تلاش است تا در حمایت از نیروهای اپوزوسیون سلطنت‌خواه عمل کند. او در یک مصاحبه در بی بی سی فارسی حتی پیشنهاد ترمیم شکاف از تاجزاده تا شاهزاده را مطرح کرده که در شبکه‌های اجتماعی انتقادات زیادی را در پی داشته است.